اثر مواد اصلاح کننده فیزیکی خاک بر بعضی خصوصیات خاک و عملکرد گیاه

ساختمان خاک در حاصلخیزی آن اهمیت بسزائی دارد . زیرا رژیم رطوبتی، حرارتی و تهویه ای خاک را شدیدا تحت تاثیر قرار میدهد. موادآلی از مهمترین ترکیبات اصلاح کننده ساختمان خاک می باشند. مقدار مواد آلی در خاکهای مناطق خشک بعلت بازگشت ناچیز بقایای گیاهی به خاک و سرعت زیاد تجزیه مواد آلی بسیار کم می باشد. یکی از راههای تامین مواد آلی خاک افزودن برخی مواد آلی مصنوعی (پلی اکریل آمید و پلی ساکارید) و طبیعی (سریش) به خاک میباشد. تاثیر مواد مذکور بر نفوذپذیری اندازه خاکدانه ها، ظرفیت نگهداری رطوبت ، تهویه، درصد جوانه زنی و عملکرد یونجه درسه نمونه خاک به نامهای (gypsic calciorthid) a ,(fluventic camborthid) c,b, و در غلظت های 0، 100، 200، 600، 900 قسمت در میلیون (مربوط به پلی ساکارید و پلی آکریل آمید) و سریش در غلظت های 0، 05ˆ0،10ˆ0، 15ˆ0 و 1 درصد وزن خاک خشک مورد آزمایش قرارگرفت . در آزمایش فوق از طرح فاکتوریل و بلوکهای کامل تصادفی (در سطح 5 و 1 درصد) استفاده بعمل آمد. باافزایش مقادیر کم پلی آکریل آمید و پلی ساکارید هدایت آبی اشباع افزایش یافت و سپس در مقادیرزیادتر پلی اکریل آمید و پلی ساکارید هدایت آبی کاهش پیداکرد. بیشترین افزایش در هدایت آبی در خاکهای مذکور با 200 قسمت در میلیون پلی آکریل آمیدحاصل گردید و در تیمار پلی ساکارید برای خاکهای a و b با 200 و برای خاک c با 600 قسمت در میلیون حاصل گردید،ولی افزایش غلظت سریش در سه نمونه خاک مذکور باعث افزایش هدایت آبی نسبت به شاهد گردید، بیشترین کاهش در زمان نفوذبرای خاکهای مذکور با مصرف یک درصد سریش حاصل گردید (در سطح یک درصد) . باافزایش غلظت پلی اکریل آمید، پلی ساکارید و سریش درخاک میانگین وزنی - قطر خاکدانه هاهم افزایش یافت ولی افزایش میانگین وزنی - قطر تیمار پلی اکریل آمید و سریش بیشتراز پلی ساکارید بود. افزایش غلظت پلی اکریل آمید، پلی ساکارید و سریش به خاک ظرفیت نگهداری رطوبت در خاک را در پتانسیل های ماتریک مختلف بویژه در ظرفیت زراعی بالا برد (در سطح 1)اثر پلی اکریل آمید و پلی ساکارید و سریش بر تهویه خاک در سه نمونه خاک و چهار پتانسیل ماتریک 0،-10،-50،-100 سانتی متر نشان داد که با کاهش پتانسیل ماتریک مقدار آب در خاک کاهش یافته و در نتیجه سرعت پخشیدگی اکسیژن نسبت به شاهد افزایش بیشتری نشان داد. پلی اکریل آمید و پلی ساکارید در غلظتهای 0،200،600،900 قسمت در میلیون باعث افزایش درصد بذرهای سبز شده یونجه نسبت به شاهد گردید(در سطح 5)، بیشترین تعداد جوانه های سبز شده در تیمار پلی اکریل آمید درهرسه خاک مربوط به تیمار 200 قسمت در میلیون و در تیمار پلی ساکارید درخاکهای a و b با 200 قسمت در میلیون و در تیمار پلی ساکارید در خاکهای a و b با 200 و درخاک c با 600 قسمت درمیلیون حاصل گردید. همچنین افزایش عملکرد یونجه در هرسه تیمار مربوطه نسبت به شاهد (درسطح 1) معنی دار بوده است . ضمنا در تمام آزمایشات معادلات رگرسیون نشان داد که شدت اثر پلی مرها و سریش درهرسه خاک مذکور به ترتیب c>a>b میباشد. از آزمایشات فوق نتیجه می گیریم که مواد آلی مذکور سبب بهبود دانه بندی و ساختمان خاک می گردد ولی اثرشان در خاکهای مختلف متفاوت می باشد، که مربوط به خصوصیات فیزیکی و شیمیائی خاک از قبیل بافت ، مقدار ماده آلی، میزان املاح محلول، نوع کانی رسی دارد.